Του Δ. Χατζόπουλου

Σε πείσμα της αυγουστιάτικης ραστώνης, που κατά κανόνα δεν ενδείκνυται για βαθυστόχαστες σκέψεις, πιστοί στο μηνιαίο ραντεβού μας, θα επιχειρήσουμε να παραθέσουμε τις απόψεις μας για την πολύ πλούσια ειδησεογραφία της περιόδου αυτής, επιχειρώντας παράλληλα και μερικές προβλέψεις για τις πιθανές εξελίξεις.

Η πρώτη παρατήρηση που δεν μπορούμε ν΄ αποφύγουμε είναι ότι, για πρώτη ίσως φορά στα τέσσερα χρόνια που σημειώνουμε τις σκέψεις μας σε τούτο το διαδικτυακό σημειωματάριο, οι ευρωπαϊκές και οι διεθνείς εξελίξεις δεν ήταν τόσο στενά συνδεδεμένες με τις προοπτικές της δικής μας οικονομίας .

Οι δυο φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους κρίσεις - στη λωρίδα της Γάζας και στην Ουκρανία - κατέδειξαν καταρχήν την αδυναμία της παγκόσμιας κοινότητας (και δη του ΟΗΕ) να παίξουν αποφασιστικό και ανεξάρτητο ρόλο από τη γραμμή των ΗΠΑ και των συμμάχων/συνεταίρων ευρωπαίων στην κατεύθυνση της επίλυσης των κρίσεων. Και αν στην πρώτη περίπτωση η προσωρινή εκεχειρία έδωσε τη δυνατότητα στον απολογισμό των 2000 νεκρών (1300 αμάχων) και ζημιών 6 δις δολαρίων μετά από 29 μέρες ανελέητου σφυροκοπήματος των Παλαιστινίων στο μεγαλύτερο γκέτο του κόσμου, στην περίπτωση της Ουκρανίας οι εχθροπραξίες έχουν περεταίρω δυσοίωνο μέλλον.

Από τον Απρίλιο που άρχισαν οι εχθροπραξίες μεταξύ ουκρανικών δυνάμεων και και φιλορώσων μαχητών, οι νεκροί ξεπέρασαν τους 1367 (οι ρωσικές εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό σε πάνω από 9000) και οι πρόσφυγες τους 100.000. Ωστόσο, η στήριξη της ΕΕ στην νέα κυβέρνηση της χώρας επέκτεινε και στο οικονομικό επίπεδο τις συνέπειες της κρίσης Δύσης-Ρωσίας αναβιώνοντας ένα νέο ψυχροπολεμικό τοπίο.

Έτσι την Πέμπτη ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ν. Μεντβέντεφ. ανακοίνωσε ότι για έναν χρόνο παγώνουν οι εισαγωγές οπωροκηπευτικών προϊόντων, κρέατος, ψαριών, γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νορβηγία.

Προφανώς αν αυτός ο αποκλεισμός των εισαγωγών είναι μια καταστροφική ενέργεια για την πανίσχυρη γερμανική οικονομία, είναι η χαριστική βολή για την ασθενική ελληνική οικονομία που προσπαθεί να βρει το βηματισμό της μετά από 4 χρόνια ύφεσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρωσία απορροφά το 40% των ελληνικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, και σε κάποια προϊόντα όπως η φράουλα να ξεπερνά το 50%. Το διμερές εμπόριο Ελλάδας –Ρωσίας είναι κοντά στα 7 δις ευρώ ετησίως και όπως είναι αναμενόμενο οι εξελίξεις αυτές θα πλήξουν σημαντικά την ελληνική αγροτική παραγωγή και κατ΄ επέκταση την ελληνική οικονομία. Στις ζημιές θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι άγνωστες επιπτώσεις της μείωσης των τουριστών από την εν λόγω τεράστια δεξαμενή καλοκαιρινών επισκεπτών, κάτι που θα φανεί στο επόμενο διάστημα.

Η πρόσφατη χρεοκοπία 2 μόνο ρωσικών τουριστικών γραφείων, Labirint και Intaer, άφησαν 10.500 επισκέπτες εγκλωβισμένους στην Ελλάδα, με τις ζημιές για τη Ρόδο και την Κω να υπολογίζονται κοντά στα 3 με 5 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό το γεγονός αν συνδεθεί με το ρωσικό εμπάργκο, θα μπορούσε ν΄ αποτελέσει ένα εξαιρετικά εφιαλτικό σενάριο για τους δυο πυλώνες της ελληνικής ανάκαμψης, τουρισμό και αγροτοδιατροφικό τομέα.

Παρόλο που οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν να μένει «έξω» από το εμπάργκο το ελαιόλαδο, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε ότι επί των ημερών της ελληνικής προεδρίας σε μια «γερμανοκρατούμενη» ΕΕ βιώνουμε τις καταστροφικές συνέπειες μιας ανάπηρης διπλωματίας που έδωσε τη Ρωσία την ευκαιρία να σκληρύνει τη στάση της έναντι της Δύσης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η γερμανική γραμμή της σκληρής λιτότητας κατέστρεψε τις οικονομίες των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, με προεξάρχουσα αυτή της Ελλάδας και της Κύπρου. Στην τελευταία, ας μην ξεχνάμε την καταβύθιση του νησιού μετά την απόσυρση των ρωσικών κεφαλαίων που είχαν συμβάλει στο Κυπριακό οικονομικό θαύμα των τελευταίων ετών.

Η ελληνική (συγ)κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, λοιπόν, μετά τις τεράστιες ευθύνες στην καταστροφή της ελληνικής οικονομίας και στη μετατροπή της χώρας σε ιδιότυπη «αποικίας χρέους», φέρει αναμφισβήτητα ευθύνη και για τη στάση της στο Ουκρανικό ζήτημα. Από την εποχή της «ακίνδυνης» γιουγκοσλαβικής πολεμικής κρίσης στην καρδιά της Ευρώπης, οι εποχές έχουν αλλάξει και η στάση ενός ευρωπαϊκού κράτους απέναντι στις νέες υπερδυνάμεις Ρωσίας και Κίνας δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από το μανδύα μιας φιλογερμανικής (η φιλοαμερικανικής) πολιτικής.
Είναι προφανή τα δύο ζητήματα που εγείρονται από τις εξελίξεις:
Αφού η ρωσική πλευρά κήρυξε εμπάργκο μόνο σε συγκεκριμένες χώρες, δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για όσους μπορούν να διοχετεύσουν τα προϊόντα τους μέσω τρίτων χωρών, και η συντριπτική πλειοψηφία των θιγόμενων Ελλήνων παραγωγών δεν εντάσσεται δυστυχώς σε αυτή την κατηγορία.
Το δεύτερο, το επεσήμανε εύστοχα στον RealFM o Π. Λαφαζάνης , ότι η χώρα μας θα πρέπει να διαχωρίσει τη στάση της στο ουκρανικό γιατί διαφορετικά οι μεμονωμένες διαπραγματευτικές της ικανότητες έναντι του ρωσικού εμπορικού αποκλεισμού είναι αδύνατο ν΄αλλάξουν το καταστροφικο εμπορικό μέλλον των εξαγωγών μας.

Υπό το πρίσμα των εξελίξεων αυτών, μόνο ως κωμική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η δήλωση του νέου ΥπΟικ. Γ. Χαρδούβελη ότι «ο κεντρικός στόχος του εθνικού σχεδίου ανάπτυξης είναι η μετάβαση από μια οικονομία που βασίζεται στην εσωτερική κατανάλωση σε μια οικονομία που βασίζεται στην εξωτερική ζήτηση, στην παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών». Το γεγονός, βέβαια ότι ο προσανατολισμός ΜΟΝΟ προς τις εξαγωγές προϊόντων/ υπηρεσιών – σε συνθήκες εσωτερικής χαμηλής ζήτησης και «σκληρού» ευρώ- θα μπορούσε να είναι έρμαιο σε χρεοκοπίες και εμπάργκο (όπως βιώνουμε αυτές τις μέρες) δεν αποτελεί...πρόβλημα, όπως φαίνεται για τους...Ε(Ν)ΦΙεστατους οικονομικούς αξιωματούχους αυτής της χώρας...

Στην ίδια ομιλία ο νέος «τσάρος» της ελληνικής οικονομίας, ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα διέφυγε τη μοίρα της Αργεντινής επειδή δεν ήταν μόνη της(!).. Η πραγματικότητα είναι ότι η Αργεντινή του 7% ανεργίας και των 500 δις δολαρίων ΑΕΠ που αρνήθηκε να πληρώσει σ΄ ένα κερδοσκοπικό κεφάλαιο 1,3 δις δολάρια και προτίμησε να προσφύγει στο διεθνές δικαστήριο, θα πρεπε ν΄ αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τους δυνάστες μια χώρας που ενώ έχει 28% ανεργία και 180% του ΑΕΠ χρέος, προτιμάει να κάνει... «βιώσιμο» το χρέος και να το μεταφέρει διογκούμενο αενάως στις πλάτες των επερχόμενων γενεών. Α, και να μην παραβλέψουμε την εκτίμηση της BlackRock για το ότι η χώρα μας είναι η πλέον επικίνδυνη χώρα στον πλανήτη για χρεοκοπία!..

Ευτυχώς, πάντως, που η «κυβέρνηση δεν πάει διακοπές», κατά τον πρωθυπουργό.

Και πώς να πάει, αφού έχει τόσα καυτά θέματα να διεκπεραιώσει:
Το νέο φονικό...ΕΝΦΙΑ (κατά το...Έμπολα) στα ακίνητα που εξίσωσε τις τιμές Κοζάνης με...τη Λωζάνη (κατά το παλιό λαϊκό άσμα), την εκποίηση του αιγιαλού, και βέβαια την περιβόητη «αξιολόγηση» στο δημόσιο τομέα, χάριν βελτίωσης της δημόσιας διοίκησης και όχι λόγω σχεδιαζόμενων απολύσεων, όπως διαβεβαίωσε ο Κ. Μητσοτάκης. Ως πρώην συμβασιούχοι, ομολογούμε ότι δεν μπορεί να μας πείσει για την αξιοπιστία μιας κυβέρνησης που αρνείται επιλεκτικά να εφαρμόζει δικαστικές αποφάσεις, όπως στην περίπτωση των καθαριστριών του Υπ. Οικονομικών και όχι μόνο.

Το σίγουρο είναι ότι σε μια χώρα με την ανεργία και την εξαθλίωση από τη βαριά φορολογία να αποτελούν τα αίτια για τις οφειλές περίπου 70 δις ευρώ των ιδιωτών προς το κράτος, ένα τρίτο «πακέτο» βοήθειας (βλ. Μνημόνιο ) είναι σύμφωνα με το Bloomberg απαραίτητο. Σε ένα τέτοιο εκρηκτικό μείγμα οι σπασμωδικές κινήσεις της (συγ)κυβέρνησης είναι η μετάθεση κατά έναν...ολόκληρο μήνα της πληρωμής της πρώτης δόσης του νέου φόρου ακινήτων και οι εξαγγελίες από τον ίδιο τον Α. Σαμαρά για νέα προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας που θα δώσουν από... 1740 με 1950 ευρώ για ένα εξάμηνο (κάπου 290 με 325 € μηνιαίως!)

Εγγύς γαρ ο καιρός, ας μην το ξεχάσουμε στις επερχόμενες –όπως όλα δείχνουν- κάλπες το πολύ «δημοσιονομικό» (και όχι μόνο) ξύλο που έχουμε φάει, κατά Χαρδούβελη, και φυσικά ποιοι μας το έδωσαν.

Καλά μπάνια, λοιπόν, σε όσες παραλίες παραμένουν ακόμα ελεύθερες...

_______________________________________________________________________________